Actiris analyseert het profiel van werkzoekenden die getroffen zullen worden door de Arizona hervormingen
Bijna 42.000 Brusselse werkzoekenden zullen tussen januari 2026 en juli 2027 getroffen worden door de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd.
Belangrijke opmerking: de cijfers zijn schattingen van het aantal personen dat mogelijk getroffen zal worden door het einde van hun recht op een uitkering. Deze cijfers zijn afkomstig van de RVA. In de praktijk zullen niet alle geïdentificeerde werkzoekenden nog op zoek zijn naar werk op het moment dat hun recht op een uitkering vervalt. Sommigen onder hen zullen bijvoorbeeld opnieuw aan het werk zijn gegaan of van statuut veranderd zijn. Bovendien kunnen deze schattingen in de loop van de tijd evolueren, afhankelijk van de actualisering van de administratieve gegevens van de RVA en het gedrag van de getroffenen.
Cijfers
Allereerst merkt Actiris op dat een zeer grote meerderheid van de stopzettingen van het recht op een uitkering — 87% — plaatsvindt in de eerste zeven maanden van 2026. Deze concentratie is te verklaren doordat de eerste vier golven van de hervorming vooral langdurig werkzoekenden treffen, ongeveer 36.000 personen (zie analyse per golf hieronder).
Actiris herinnert er ook aan dat ze klaarstaat voor alle getroffen werkzoekenden. Sinds mei 2025 worden er permanenties georganiseerd voor werkzoekenden waar ze terecht kunnen zonder afspraak. Elke getroffen werkzoekende wordt of werd al gecontacteerd en uitgenodigd voor informatiesessies die in november van start gaan. Het doel van Actiris is om al haar gebruikers zo goed mogelijk te informeren en te begeleiden, in samenwerking met alle betrokken partijen op de Brusselse arbeidsmarkt.
Leeftijd en kwalificaties
De werkzoekenden die mogelijk hun recht op uitkering verliezen tussen januari 2026 en juli 2027 zijn proportioneel ouder en hoger opgeleid dan het geheel van de bij Actiris ingeschreven werkzoekenden. Een derde van hen is 50 jaar of ouder (tegenover 26% van het totaal aantal Brusselse werkzoekenden) en 25% is hooggeschoold (tegenover 19% van het totaal).
Hoewel ongeveer een kwart van hen een diploma hoger dan het diploma secundair onderwijs heeft, betreft dit vooral werkzoekenden tussen 25 en 49 jaar (ongeveer 7.000 van de 10.000). Daarentegen is 64% van de 50-plussers (ongeveer 9.000 van de 14.000) laaggeschoold, wat betekent dat ze geen diploma secundair onderwijs hebben of een buitenlands diploma bezitten dat niet erkend is in België.
Geslacht
Hoewel Actiris een relatief evenwicht tussen mannen en vrouwen vaststelt in het totale aantal mensen dat hun recht op uitkering verliest (55% mannen, 45% vrouwen), zijn de profielverschillen tussen mannen en vrouwen vrij uitgesproken.
Actiris observeert dat vrouwen die hun recht verliezen relatief sterker vertegenwoordigd zijn in de middelste leeftijdscategorie (48% vrouwen bij de 25-49-jarigen), dan bij de jongere werkzoekenden (43% vrouwen bij de -25-jarigen) of de oudere groep (40% vrouwen bij de 50-plussers).
Daarnaast blijkt dat 60% van de laaggeschoolde werkzoekenden die hun recht verliezen mannen zijn, terwijl vrouwen relatief sterker vertegenwoordigd zijn onder de houders van een diploma secundair onderwijs (47%) en vooral onder de werkzoekenden met een diploma hoger onderwijs (54%).
Vrouwen bevinden zich ook vaker in het statuut van samenwonende (53%) of gezinshoofd (50%), terwijl mannen oververtegenwoordigd zijn in de categorie alleenstaanden (66%). Dit wijst op een genderimpact bij de verschuivingen richting het OCMW, met een verhoogd risico op verarming voor vrouwen en mogelijks het verdwijnen onder de institutionele radar.
Cijfers per golf
Datum | Aantal getroffen personen | Statuut |
|---|---|---|
Golf 1 - Januari 2026 | ~4.000 |
|
Golf 2 - Maart 2026 | ~12.000 |
|
Golf 3 - April 2026 | ~13.000 |
|
Golf 4 - Vanaf juli 2026 | ~7.000 |
|
Golf 5 - Van juli 2026 tot juni 2027 | ~5.000 |
|
Golf 6 - Juli 202 | ~1.000 |
|
* Meer informatie over de vergoedingsperiodes kan je hier terugvinden.
Analyse per golf
In het algemeen, en zoals geïllustreerd in tabel 4 hieronder, zullen de eerste golven van het verlies van uitkeringsrechten vooral oudere werkzoekenden betreffen (50 jaar of ouder), met lagere kwalificaties en langere werkloosheidsduur dan de latere golven. Actiris stelt ook vast dat het aandeel samenwonenden sterk toeneemt tussen de eerste golf en de golven 5 en 6 (van juli 2026 tot juli 2027), van 24% tot meer dan 45%.
Golf 1 (januari 2026)
De eerste golf van de stopzetting van het uitkeringsrecht betreft voornamelijk werklozen ouder dan 50 jaar die laaggeschoold zijn (66% van hen heeft geen diploma secundair onderwijs of een buitenlands diploma dat niet erkend is in België), maar ook jonge werkzoekenden met inschakelingsuitkeringen die gemiddeld geschoold zijn (66% heeft het diploma secundair onderwijs). Binnen deze eerste golf stellen we een hoog aandeel vast van gezinshoofden en alleenstaanden.
Actiris benadrukt dat deze eerste golf een relatief beperkt aantal werkzoekenden betreft in vergelijking met de volgende golven (ongeveer 4.200 personen, ofwel 10% van het totaal aantal stopzettingen van het uitkeringsrecht in golven 1 tot 6).
Wat betreft de jonge werkzoekenden met inschakelingsuitkeringen die in januari 2026 hun recht verliezen (1.237 personen), stelt Actiris vast dat er meer vrouwelijke gezinshoofden zijn (29%, tegenover 11% bij de mannen), terwijl de helft van de mannen alleenstaand is (tegenover 34% van de vrouwen).
Daarnaast zijn vrouwelijke gezinshoofden die hun recht verliezen vaker laaggeschoold (34% van hen heeft weinig scholing of geen erkend diploma) dan vrouwelijke samenwonenden (15%) of alleenstaanden (19%).
Golf 2 (maart 2026)
De tweede golf betreft ongeveer 11.900 werkzoekenden (oftewel 29% van het totaal), waarvan een relatief groot aandeel mannen (57%).
Deze golf valt op door het hoge aandeel laaggeschoolde werkzoekenden: 62% van het totaal beschikt niet over een diploma secundair onderwijs of heeft een buitenlands diploma dat niet erkend is in België. Bovendien is deze groep ouder: de helft van de betrokken werkzoekenden is minstens 50 jaar oud, en 14% is 60 jaar of ouder.
Het aandeel gezinshoofden is het hoogst in deze golf, terwijl het aandeel samenwonenden relatief laag blijft, net zoals in de eerste golf (22% van het totaal).
Golf 3 (april 2026)
De derde golf betreft ongeveer 13.300 werkzoekenden (oftewel 32% van het totaal), wat deze golf de grootste maakt in termen van aantal getroffen personen.
Het gaat voornamelijk om werkzoekenden van middelbare leeftijd (84% is tussen 25 en 49 jaar oud).
Actiris stelt vast dat deze groep hoger opgeleid is dan die van de eerste twee golven, aangezien ongeveer een kwart van het totale volume hooggeschoold is (dus in het bezit van een diploma hoger onderwijs).
Het aandeel samenwonenden neemt toe tot een derde van het totaal.
Golf 4 (juli 2026)
De vierde golf betreft ongeveer 6.900 werkzoekenden (oftewel 17% van het totaal), waarvan een relatief groot aandeel mannen (57%).
Deze golf wordt gekenmerkt door een iets hoger opleidingsniveau: meer dan de helft beschikt minstens over een diploma secundair onderwijs en 30% heeft zelfs een diploma hoger onderwijs. Let wel: dit geldt voornamelijk voor de middelste leeftijdscategorie. De jongeren (hoewel in beperkte aantallen) en de ouderen zijn daarentegen nog steeds in grote mate laaggeschoold.
Golf 5 (van juli 2026 tot juni 2027)
Deze golf omvat ongeveer 4.600 werkzoekenden, oftewel 11% van het totaal aantal mensen dat hun recht verliest, met een relatief hoger aandeel vrouwen (48%) dan in de andere golven.
Meer nog dan in de vorige golven, valt deze groep op door een hoger opleidingsniveau, vooral bij vrouwen, van wie de helft een diploma hoger onderwijs heeft.
Ook valt op dat deze golf vooral bestaat uit mensen van middelbare leeftijd (80% is tussen 25 en 49 jaar), en dat bijna de helft van de werkzoekenden de status van samenwonende heeft (48%).
Golf 6 (juli 2027)
De zesde golf betreft een klein aantal werkzoekenden (640). Net als de vorige golf wordt deze groep gekenmerkt door een middelbare leeftijd (73% is tussen 25 en 49 jaar), een relatief hoog opleidingsniveau (42% heeft een diploma hoger onderwijs), en het meest voorkomende statuut is dat van samenwonende (45%).
Nora Ed-Daoui
