Jaaroverzicht van de Brusselse werkloosheidscijfers
Ondanks een lichte stijging van het aantal werkzoekenden ingeschreven bij Actiris, stijgt de werkgelegenheidsgraad voor het tweede jaar op rij en bereikt daarmee een recordhoogte.
In 2023 waren er gemiddeld 88.979 werkzoekenden ingeschreven bij Actiris, een stijging van +2.730 personen tegenover vorig jaar (+3,2%). Over een langere periode is er daarentegen een daling waar te nemen van de werkloosheid: -20.450 werkzoekenden of -18,7% ten opzichte van 2013. De werkgelegenheidsgraad stijgt in de eerste drie kwartalen van 2023 tot een recordhoogte van 66,5%.
Op basis van de cijfers van de eerste drie kwartalen van 2023 is er een positieve trend waar te nemen voor de werkgelegenheidsgraad in het Brussels Gewest: gemiddeld 66,5% van de 20- tot 64-jarige Brusselaars was aan het werk tegenover 65,2% in de eerste 3 kwartalen van 2022. Daarmee zijn we het hoogste niveau sinds de oprichting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 1989. Het aantal Brusselaars aan het werk bereikt zo, net zoals in 2022, een recordniveau.
De werkloosheidsgraad bedraagt daarentegen 14,7%, een stijging van +0,5% tegenover het jaar voordien. Ter herinnering: de werkloosheidsgraad is het percentage van de beroepsbevolking dat werkzoekende is. De beroepsbevolking is de bevolking in de werkende leeftijd die werkt of werk zoekt. De inactieven, die niet worden meegenomen in de berekening van de werkloosheidsgraad, zijn mensen van 15 jaar of ouder die noch werken noch werkzoekenden zijn (onder andere studenten en gepensioneerden).
Deze situatie van tegelijk een stijgende werkgelegenheid en een stijgende werkloosheid in 2023 kan paradoxaal lijken.
Dit kan worden verklaard door een aanzienlijke groei van de beroepsbevolking. Er bevinden zich meer mensen op de arbeidsmarkt en dus ook meer mensen zonder werk, ondanks de toename van het aantal werkende mensen. De stijging van het aantal werkende mensen heeft de stijging van het aantal werkzoekenden dus niet kunnen compenseren in 2023.
"De situatie op de Brusselse arbeidsmarkt was erg paradoxaal in 2023. Positief is dat de werkgelegenheidsgraad stijgt, wat een weerspiegeling is van al het werk dat de medewerkers van Actiris dagelijks verrichten. Maar we moeten ook onze inspanningen verdubbelen om zoveel mogelijk mensen langdurig aan het werk te krijgen, vooral de meest kwetsbaren onder hen zoals jongeren en langdurig werkzoekenden", legt Cristina Amboldi uit, directrice-generaal van Actiris.
"De werkgelegenheidsgraad blijft stijgen! En dat ondanks de economische vertraging die ons heeft getroffen. Maar tegelijkertijd stijgt het aantal Brusselaars dat werk zoekt en hiervoor bij Actiris aanklopt, vooral jongeren. Voor hen, en voor alle Brusselaars die op zoek zijn naar werk, zetten we in op de balans van taalkundige en digitale competenties, ondersteunen we hen en geven we hen gratis toegang tot opleidingen. Er is geen wondermiddel, maar het hebben van de juiste vaardigheden is essentieel om werk te vinden", benadrukt Bernard Clerfayt, Brussels minister van Werk.
Evolutie van de werkloosheidscijfers over de afgelopen jaren
Na een lange periode van dalende werkloosheidscijfers tussen 2014 en 2020 hebben de verschillende opeenvolgende crisissen (de gezondheidscrisis, de energiecrisis en de hoge inflatie) deze positieve evolutie doorbroken. De werkloosheidscijfers blijven echter gunstig als het aantal werkzoekenden vergeleken wordt met de situatie van 5 of 10 jaar geleden.
De verslechtering van de werkloosheidscijfers in 2023 in vergelijking met 2022 kan voornamelijk worden verklaard door de combinatie van de volgende 4 factoren:
- De verslechtering van het economische klimaat, waardoor de vraag naar arbeid afneemt.
Dit wordt ook gemerkt in het aantal werkaanbiedingen (exclusief interim opdrachten) die rechtstreeks door Actiris worden ontvangen. In 2023 daalde het aantal werkaanbiedingen namelijk met -13,5%.
- Het feit dat meer jongeren in 2023 zich kwamen inschrijven bij Actiris na hun studie.
Een stijging van +9,7% ten opzichte van 2022, +24,8% ten opzichte van 2021 (tijdens de gezondheidscrisis) en +15,9% ten opzichte van 2019 (pre-COVID situatie). Deze toename van het aantal inschrijvingen van jongeren, die ook al in 2022 werd vastgesteld, kan deels worden verklaard doordat veel jongeren die hun studie in 2020 of 2021 hadden moeten afronden, besloten deze te verlengen vanwege de gezondheidscrisis en zich daardoor pas voor het eerst bij Actiris inschreven in 2022 of 2023. De toename van het aantal jongeren dat zich na hun studie komt inschrijven, verklaart zo deels de stijging van het aantal jongeren in beroepsinschakelingstijd (+14,2%).
- Een duidelijke toename van het aantal ingeschreven Oekraïners in 2023.
In 2023 stonden gemiddeld 1.951 Oekraïners ingeschreven als werkzoekende, vergeleken met 849 in 2022 en 94 in 2021. Dit is een stijging van +1.102 werkzoekenden met de Oekraïense nationaliteit ten opzichte van 2022 (+130%). Dit vertegenwoordigt ongeveer 40% van de toename van het aantal werkzoekenden in 2023. Als de werkzoekenden met de Oekraïense nationaliteit buiten beschouwing worden gelaten, zou het aantal werkzoekenden met +1,9% zijn gestegen in plaats van +3,2%.
- Een wijziging in de geldigheidsduur van de inschrijving voor werkzoekenden die gebruikers zijn van het OCMW.
Sinds februari 2023 is de gemiddelde geldigheidsduur van hun inschrijving gestegen van 3 naar 6 maanden. Deze wijziging is bedoeld om de ingeschreven werkzoekenden in deze categorie correcter weer te geven in de cijfers, maar heeft geleid tot een sterke stijging van +42,0% van het aantal ingeschreven werkzoekenden in deze categorie, terwijl de werkzoekenden met een uitkeringsaanvraag nog steeds dalen met -3,6%. Zonder deze wijziging in de geldigheidsduur van de inschrijving wordt de jaarlijkse stijging van het aantal werkzoekenden geschat op +1,1% in plaats van +3,2%.
Kenmerken van de Brusselse werkzoekenden
Evolutie op jaarbasis: Actiris noteert een daling van -3,6% (-1.900 personen) van het aantal uitkeringsgerechtigde werkzoekenden en een stijging van het aantal jongeren in beroepsinschakelingstijd (+774 personen, +14,2%). Het aantal andere niet-werkende werkzoekenden stijgt met +13,9% (+3.856 personen).
Evolutie op jaarbasis: het aantal werkzoekenden dat minder dan een jaar op zoek was naar werk stijgt met +10,0% (+3.166 personen). Het aantal werkzoekenden met een werkloosheidsduur tussen 1 en 2 jaar stijgt met +0,6% (+73 personen). Het aandeel langdurig werkzoekenden (+2 jaar) daalt dan weer met -1,2% (-510 personen).
Evolutie op jaarbasis: het aantal werkzoekenden jonger dan 25 jaar stijgt met +9,7% (+839 personen). De leeftijdsgroep 25-49 stijgt met +3,9% (+2.089 personen). In de categorie 50+ is er een daling waar te nemen van -0,8% (-199 personen).
Evolutie op jaarbasis: wat opleidingsniveau betreft, stijgen alle categorieën: +3,4% (+1.796 personen) voor de laaggeschoolde werkzoekenden, +1,5% (+268 personen) voor de middengeschoolde werkzoekenden en +4,5% (+666 personen) voor de categorie hooggeschoolde werkzoekenden.
Meer cijfers
Op zoek naar gedetailleerde cijfers over werkzoekenden en vacatures in het Brussels Gewest? Die kan u raadplegen op viewstat.actiris.brussels.
U vindt hier elke 15e van de maand een gedetailleerd rapport over de werkgelegenheid in Brussel.
Meer weten over de verschillende categorieën werkzoekenden? Ontdek het hier.
Nora Ed-Daoui